- Na czym polega likwidacja szkód komunikacyjnych?
- Czym jest szkoda i jakie ma znaczenie w kontekście odszkodowania?
- Likwidacja szkód komunikacyjnych a odszkodowanie i zadośćuczynienie
- Likwidacja szkody komunikacyjnej z OC – jak to wygląda krok po kroku?
- Jak możesz zadbać, by likwidacja szkód komunikacyjnych w praktyce przebiegała zgodnie z przepisami?
- Jaki jest termin likwidacji szkody komunikacyjnej?
Z tego wpisu dowiesz się:
Z pewnością wiesz, że jeśli dojdzie do wypadku z winy innego kierowcy, likwidacja szkód komunikacyjnych będzie przebiegać w ramach jego OC. Ale co to tak właściwie oznacza? Czego możesz się domagać? Jakich kwot się spodziewać? I co zrobić, gdy nie zgadzasz się z decyzją ubezpieczyciela? Odpowiedzi na wszystkie pytania znajdziesz w tym artykule.
Na czym polega likwidacja szkód komunikacyjnych?
Proces likwidacji szkód komunikacyjnych obejmuje wszystkie czynności towarzystwa ubezpieczeniowego, które mają doprowadzić do ustalenia:
- przyczyny powstania szkody,
- kwestii odpowiedzialności za szkodę (a więc odpowiedzi na pytanie, czy zakład ubezpieczeń musi wypłacić Ci pieniądze),
- wysokości przysługującego Ci odszkodowania i innych świadczeń.
Likwidacja szkód komunikacyjnych rozpoczyna się więc od momentu zgłoszenia przez Ciebie szkody i trwa do chwili wypłaty odszkodowania lub ewentualnej odmowy.
Czym jest szkoda i jakie ma znaczenie w kontekście odszkodowania?
Przed wytłumaczeniem, jak wygląda sam proces likwidacji szkód komunikacyjnych, warto jeszcze wyjaśnić, czym w ogóle jest szkoda.
Najlepiej zrobić to na przykładzie. Wyobraź sobie, że jedziesz samochodem i dochodzi do wypadku z winy drugiej strony. W efekcie Twój samochód zostaje uszkodzony, a w dodatku musisz przejść operację i potem przez kilka miesięcy chodzić na rehabilitację. Do tego na Twojej nodze pozostają duże blizny, które mają ogromny wpływ na Twoje samopoczucie.
W takiej sytuacji wypadek doprowadził więc do:
- uszkodzenie samochodu,
- konieczności odbycia leczenia i rehabilitacji (co pociąga za sobą koszty),
- utraty dochodu (na czas, gdy nie możesz pracować),
- powstania dodatkowych wydatków związanych np. z dojazdem do placówek medycznych albo stałą opieką (jeśli była Ci potrzebna),
- pojawienia się bólu związanego z rekonwalescencją,
- pogorszenia się Twojego stanu psychicznego z powodu blizn.
Wszystkie te kwestie składają się więc na szkodę. Tutaj trzeba jednak dokonać pewnego rozróżnienia. Jak widzisz, niektóre z nich wiążą się bowiem z konsekwencjami ekonomicznymi, a inne zupełnie nie odnoszą się do sfery materialnej. Stąd właśnie wprowadza się podział na szkodę majątkową oraz szkodę niemajątkową (krzywdę).
Szkoda majątkowa
Zacznijmy od szkody majątkowej. To właśnie za nią przysługuje Ci odszkodowanie. Likwidacja tego rodzaju szkód komunikacyjnych zakłada więc, że ubezpieczyciel przywraca Twój majątek do stanu sprzed wypadku. Wypłacona kwota powinna tym samym sprawić, że pod względem materialnym nie odczujesz konsekwencji wypadku.
Wróćmy więc na chwilę do wyżej opisanego przykładu. Na odszkodowania od towarzystwa ubezpieczeniowego składałyby się:
- koszty naprawy samochodu,
- ewentualna utrata wartości handlowej pojazdu,
- koszty poniesione na leczenie i rehabilitację,
- wydatki związane z dojazdem do placówek, opieką itd.,
- utracony dochód.
Szkoda niemajątkowa
Konsekwencje finansowe to jednak nie wszystko – jest jeszcze szkoda niemajątkowa. W tym konkretnym przypadku wiąże się ona z bólem i obniżonym samopoczuciem.
Tutaj oczywiście trudno żeby jakiekolwiek pieniądze zabrały Twój ból albo poprawiły Twój stan psychiczny. Na pewno jednak należy Ci się rekompensata i za te skutki wypadku. Właśnie dlatego możesz domagać się zadośćuczynienia.
Likwidacja szkód komunikacyjnych a odszkodowanie i zadośćuczynienie
W polskim prawie obowiązuje zasada pełnego naprawienia szkód. Oznacza to, że osoba odpowiedzialna za wypadek musi naprawić wszystkie jego negatywne skutki.
Oczywiście ubezpieczyciel nie jest sprawcą wypadku, ale to on ponosi odpowiedzialność za wypłatę odpowiedniej kwoty – właśnie po to zawiera się z nim umowę ubezpieczenia, w tym wykupuje obowiązkowe OC.
A skoro szkoda ma być naprawiona w pełni, to oznacza, że możesz otrzymać zarówno:
- odszkodowanie za materialne konsekwencje wypadku
- zadośćuczynienie za doznaną krzywdę (szkodę niemajątkową).
Co więcej, czasami będą Ci też przysługiwać dodatkowe świadczenia, takie jak np. renta.
Wielu poszkodowanych nie zdaje sobie jednak sprawy, ile tak naprawdę im się należy. Jako że zwykle wspomina się właśnie o odszkodowaniu, to niejedna osoba ogranicza się tylko do wystąpienia właśnie o to świadczenie. Właśnie dlatego tak ważne jest, by przed zwróceniem się do ubezpieczyciela wiedzieć, czego dokładnie można się domagać.
Likwidacja szkody komunikacyjnej z OC – jak to wygląda krok po kroku?
Dopiero, gdy wiesz, co składa się na szkodę, można przejść do konkretów, a więc uzyskiwania odszkodowania. Obecnie proces likwidacji szkód komunikacyjnych przebiega według konkretnych kryteriów. Jak to wygląda w praktyce?
- Zgłaszasz szkodę ubezpieczycielowi,
- Zakład ubezpieczeń przyjmuje zgłoszenie i przeprowadza postępowanie likwidacyjne – analizuje więc dostarczone przez Ciebie dokumenty i prosi o ewentualne dosłanie tych brakujących. W przypadku uszkodzenia samochodu rzeczoznawca sporządza też kosztorysu naprawy.
- Otrzymujesz decyzję z ustaloną kwotą odszkodowania lub ewentualną odmową wypłaty jakichkolwiek pieniędzy.
Oczywiście możliwe są też dalsze kroki – jeśli nie zgadzasz się z przedstawioną decyzją, możesz złożyć odwołanie od decyzji towarzystwa ubezpieczeniowego. Wielu poszkodowanych decyduje się także na skorzystanie z pomocy Rzecznika Finansowego lub walczy o swoje prawa w sądzie.
Jak możesz zadbać, by likwidacja szkód komunikacyjnych w praktyce przebiegała zgodnie z przepisami?
Nie bez powodu prawie połowa artykułu została poświęcona rozróżnieniu szkód i dosyć szczegółowemu omówieniu roszczeń, które możesz zgłaszać. Likwidacja szkód komunikacyjnych nie zawsze przebiegnie bowiem po Twojej myśli, a przynajmniej nie od razu.
Z jednej strony wiesz już, że ubezpieczyciel ma obowiązek naprawienia szkód w całości. Ale czy naprawdę to zrobi? Niestety niekoniecznie.
Po pierwsze, może się zdarzyć, że nie uwzględni niektórych wydatków (np. zwrotu kosztów leczenia w prywatnych placówkach medycznych) albo ze względu na Twoje przyczynienie się do szkody znacząco obniży wartość odszkodowania. Wprawdzie ma do tego prawo, ale takie obniżenie wypłaconej kwoty powinno być adekwatne do całej sytuacji, a z tym już bywa różnie.
Najwięcej problemów pojawia się jednak w przypadku kosztorysu naprawy samochodu. Możesz spotkać się np. z kosztorysem obejmującym naprawę pojazdu po szkodzie na częściach zamiennych zamiast oryginalnych (wbrew przysługującym Ci prawom), zaniżaniu stawek roboczogodzin albo dokonywania bezpodstawnej amortyzacji.
Problemy nieraz pojawią się także w kontekście zadośćuczynienia – ubezpieczyciel może uznać, że żądana przez Ciebie kwota jest zdecydowanie za wysoka.
Wszystkie te kwestie doprowadzają natomiast do sytuacji, gdy likwidacja szkód komunikacyjnych wcale nie przebiega prawidłowo, w tym sensie, że szkoda wcale nie zostaje naprawiona w pełni.
Możesz to jednak zmienić, reagując. Przede wszystkim dokładnie przeanalizuj decyzję ubezpieczyciela. Jeśli zauważysz jakieś nieprawidłowości, możesz złożyć odwołanie i przedstawić odpowiednie dowody. Gdy i to nie poskutkuje, pozostaje Ci też droga sądowa. Oczywiście oznacza to nieco więcej stresu, ale za to właśnie w sądzie wielu poszkodowanych dostaje pełne należne im kwoty – szczególnie, jeśli chodzi o zadośćuczynienie.
To, czy likwidacja szkód komunikacyjnych przebiegnie prawidłowo, w dużej mierze zależy więc od Ciebie – od Twojej czujności i podejmowania w razie konieczności dalszych kroków.
Jaki jest termin likwidacji szkody komunikacyjnej?
Masz konkretny czas na działanie. Ubezpieczyciel zresztą też. Wszystko ze względu na przedawnienie roszczeń odszkodowawczych. Zakładając, że szkodę naprawiasz w ramach OC sprawcy:
- na zgłoszenie szkody co do zasady masz 3 lata od momentu wypadku (choć istnieją w tym zakresie wyjątki, o których przeczytasz w artykule w całości poświęconemu kwestii terminu na zgłoszenie szkody z OC),
- ubezpieczyciel w ciągu 30 dni musi udzielić Ci odpowiedzi (decyzja o przyznaniu odszkodowania konkretnej wysokości lub odmowa),
- jeśli jednak tak szybkie wypłacenie odszkodowania nie jest możliwe, ubezpieczyciel:
- wypłaca Ci kwotę bezsporną w ciągu 30 dni od zgłoszenia szkody,
- informuje Cię o przyczynach dłuższego czekania na odpowiedź,
- podaje przewidywany czas ustalenia okoliczności mających znaczenie w kontekście odszkodowania (termin ten nie może przekroczyć 90 dni od momentu zawiadomienia o szkodzie. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy znaczenie w tej kwestii będzie mieć wynik toczącego się postępowania).
Likwidacja szkód komunikacyjnych – podsumowanie
- Po otrzymaniu zgłoszenia ubezpieczyciel powinien ustalić wysokość szkody oraz kwestię odpowiedzialności za jej naprawienie. Na tej podstawie wydaje decyzję o wypłacie lub odmowie wypłaty odszkodowania. Cały ten proces nazywa się właśnie likwidacją szkód komunikacyjnych.
- Szkody nie obejmują przy tym jedynie ekonomicznych następstw wypadku (uszkodzenia samochodu, kosztów leczenia itd.). Mogą wiązać się także z krzywdą (szkodą niemajątkową). Za takie konsekwencje całego zdarzenia również przysługuje Ci rekompensata – zadośćuczynienie. Co więcej, nieraz dodatkowo otrzymasz również rentę.
- Ubezpieczyciel ma obowiązek pełnego naprawienia szkód, ale nie zawsze to zrobi. Zdarza się, że odszkodowanie jest zaniżone. W takiej sytuacji możesz odwołać się od jego decyzji. W dalszej kolejności pozostaje Ci zwrócenie się o pomoc do Rzecznika Finansowego albo wniesienie sprawy do sądu.
