Baza wiedzy

Odszkodowanie za śmierć osoby bliskiej – od kogo można je otrzymać?

Prawniczka Joanna Szymanowska | 29.11.2021

odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby

Każdy wypadek śmiertelny bliskiej Ci osoby to niezwykle trudne wydarzenie. Musisz zmagać się z ogromną stratą, bólem i cierpieniem, a jednocześnie nieraz diametralnie zmienia się Twoja sytuacja finansowa. Z tego powodu może Ci przysługiwać nie tylko zadośćuczynienie, ale i odszkodowanie.

Kiedy należy Ci się odszkodowanie za śmierć osoby bliskiej?

O ile zadośćuczynienie ma stanowić rekompensatę za poniesione krzywdy i cierpienie, to rola odszkodowania jest już zupełnie inna – zawsze wiąże się ono z kwestiami materialnymi (np. kosztami naprawy pojazdu, wydatkami poniesionymi na leczenie, utraconymi dochodami itd.).

Odszkodowanie za śmierć osoby bliskiej (tzw. stosowne odszkodowanie) jest jednak specyficznym świadczeniem. Nie otrzymasz go zawsze, gdy członek rodziny poniesie śmierć w wypadku. Ma ono wyrównać straty poniesione w związku z utratą środków do życia czy pomocy w wykonywaniu codziennych zadań.

Znaczenie będzie mieć więc to, czy Twoja sytuacja życiowa znacząco zmieniła się na gorsze wskutek utraty bliskiej osoby. Mowa tu jednak nie o przeżyciach psychicznych (z tymi kwestiami związane jest zadośćuczynienie, a nie odszkodowanie), a o tych finansowych. Tym samym stosowne odszkodowanie będzie Ci przysługiwać przede wszystkim, gdy zmarły był jedynym albo głównym żywicielem rodziny. Takie świadczenie przyznaje się również z uwagi na utratę pomocy w opiece nad dziećmi czy w prowadzeniu firmy.

Na marginesie warto wspomnieć, że odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby to nie jedyne, co możesz otrzymać. Przepisy przewidują też inne świadczenia w przypadku śmierci osoby najbliższej, takie jak zwrot kosztów pogrzebu i leczenia, zadośćuczynienie za poniesione krzywdy, a także renta alimentacyjna.

Odszkodowanie za wypadek komunikacyjny a śmierć osoby bliskiej

Do najczęstszych wypadków zdecydowanie należą te na drodze. W takiej sytuacji stosowne odszkodowanie otrzymasz z OC sprawcy. Oczywiście oznacza to także, że jeśli winnym całego zdarzenia był Twój bliski zmarły, to żadne pieniądze Ci się nie należą.

Zauważ też, że cały czas mowa jest o odszkodowaniu za śmierć osoby bliskiej, a nie śmierć członka rodziny. W kontekście stosownego odszkodowania znaczenie mają bowiem nie tyle więzy krwi, co rzeczywiste pozostawanie w bliskich relacjach. O takie świadczenie możesz się więc ubiegać nie tylko jako małżonek lub dziecko zmarłego, ale także jako konkubent, rodzeństwo, dziadek czy babcia.

W tym celu musisz zgłosić się do ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku i do wniosku dołączyć potrzebne dokumenty – przede wszystkim akt zgonu, notatkę policyjną i dowody potwierdzające pogorszenie się sytuacji po śmierci bliskiej osoby. Odszkodowanie przysługuje Ci nie tylko gdy poszkodowany zmarł na miejscu, ale również gdy po wypadku jakiś czas spędził w szpitalu i dopiero tam nastąpił zgon. Co więcej, jeśli koszty takie leczenia były pokrywane z Twojej kieszeni, możesz ubiegać się o ich zwrot.

Pamiętaj też, że odszkodowanie komunikacyjne nie zostanie przyznane automatycznie. Jeśli kilka osób (np. dzieci i małżonek) ma prawo do takiego świadczenia, to każda z nich musi osobno zgłosić się do ubezpieczyciela sprawcy i udowodnić, że odszkodowanie się jej należy.

Odszkodowanie za wypadek przy pracy

Kolejna kategoria wypadków, które mogą skończyć się śmiercią poszkodowanego, to wypadki przy pracy. W takiej sytuacji proces dochodzenia odszkodowania przebiega na nieco innych zasadach niż w wypadkach komunikacyjnych.

Po odszkodowanie w pierwszej kolejności zawsze zgłaszasz się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednorazowe odszkodowanie z ZUS za wypadek przy pracy możesz otrzymać jako:

  • małżonek (o ile w momencie śmierci poszkodowanego nie znajdowaliście się w separacji prawnej),
  • dziecko (własne, drugiego małżonka, przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie),
  • rodzic, przysposabiający, macocha lub ojczym – jeśli w dniu śmierci poszkodowanego prowadziliście razem wspólne gospodarstwo domowe, zmarły przyczyniał się do Twojego utrzymania albo płacił Ci alimenty.

W tym celu konieczne będzie przygotowanie odpowiedniego wniosku, w którym znajdą się NIP pracodawcy i dane poszkodowanego. Złożysz go u pracodawcy zmarłego, a ten następnie prześle dokumenty do ZUS-u.

Odszkodowanie za wypadek przy pracy od pracodawcy

Twoje prawa nie muszą kończyć się jednak na odszkodowaniu z ZUS-u. Zdarza się bowiem, że to pracodawca ponosi odpowiedzialność za wypadek przy pracy. Będzie tak przede wszystkim, gdy do zdarzenia doszło z jego winy – np. z tego powodu, że nie stosował się do przepisów BHP.

Aby otrzymać odszkodowanie za wypadek przy pracy od pracodawcy, musisz więc udowodnić jego odpowiedzialność za całe zajście. Takie świadczenie zawsze będzie mieć przy tym charakter uzupełniający względem odszkodowania z ZUS-u. Oznacza to, że w pierwszej kolejności zawsze zgłaszasz się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a dopiero potem – gdy taka kwota okaże się niewystarczająca – ewentualnie pociągasz do odpowiedzialności samego pracodawcę.

Oprócz odszkodowania pracodawca (a właściwie jego ubezpieczyciel) może też wypłacić Ci dodatkowe świadczenia – przede wszystkim zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

Odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby – podsumowanie

  1. Jednorazowe odszkodowanie (stosowne odszkodowanie) za śmierć osoby bliskiej przysługuje Ci tylko, jeśli ze względu na śmierć poszkodowanego znacznie pogorszyła się Twoja sytuacja życiowa. Pod tym pojęciem kryją się nie tylko zmiany w kwestii materialnej (np. gdy zmarły był jedynym czy głównym żywicielem rodziny), ale i np. utrata pomocy w opiece nad dziećmi czy prowadzeniu firmy.
  2. W razie wypadku komunikacyjnego o stosowne odszkodowanie możesz ubiegać się z OC sprawcy wypadku. W takiej sytuacji znaczenie będą mieć przede wszystkim takie dowody jak notatka policyjna, dokumentacja medyczna i akt zgonu bliskiej Ci osoby.
  3. W sytuacji gdy śmierć była wynikiem wypadku przy pracy, w pierwszej kolejności występujesz po jednorazowe odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W tym celu musisz przygotować odpowiedni wniosek i dostarczyć go pracodawcy, który następnie przekaże dokumenty do ZUS-u.
  4. Jeśli taka kwota okaże się niewystarczająca, a jednocześnie pracodawca ponosi odpowiedzialność za wypadek, możesz domagać się od niego wypłaty dodatkowego odszkodowania. Wówczas przysługuje Ci też prawo do dodatkowych świadczeń – przede wszystkim do zadośćuczynienia.

Zobacz inne artykuły, które mogą Cię zainteresować:

stosowne odszkodowanie

Baza wiedzy

Czym jest stosowne odszkodowanie i komu przysługuje?

O stosowne odszkodowanie możesz ubiegać się jako osoba najbliższa zmarłego, który poniósł śmierć wskutek zawinionego działania osoby trzeciej. Odszkodowanie otrzymasz, gdy wykażesz, że w związku z tym zdarzeniem Twoja sytuacja życiowa znacznie się pogorszyła.

roszczenia dla rodziny zmarłego w wypadku komunikacyjnym

Baza wiedzy

Śmiertelny wypadek komunikacyjny – jakie roszczenia przysługują członkom rodziny zmarłego?

Wypadki komunikacyjne niestety czasem kończą się śmiercią. Oczywiście żadne pieniądze nie są w stanie zwrócić czyjegoś życia ani załagodzić bólu po stracie. Przepisy przewidują jednak konkretne roszczenia dla rodziny zmarłego w wypadku komunikacyjnym, które mają stanowić przynajmniej częściową rekompensatę.

zadośćuczynienie dla rodzin ofiar śmiertelnych

Baza wiedzy

Zadośćuczynienie dla rodzin ofiar śmiertelnych – komu się należy i w jakiej wysokości?

Gdy w wyniku wypadku tracisz bliską osobę, zmagasz się z ogromną stratą. Właśnie dlatego nawet jeśli nie jesteś uczestnikiem takiego zdarzenia, możesz otrzymać pewną rekompensatę. Jest to zadośćuczynienie dla rodzin ofiar śmiertelnych.

Skontaktuj się
z nami i rozpocznijmy współpracę

Skontaktuj się