Zadośćuczynienie za wypadek komunikacyjny

Jeśli regularnie czytasz artykuły z naszej Bazy Wiedzy, to na pewno wiesz, że po wypadku komunikacyjnym należy Ci się znacznie więcej niż tylko odszkodowanie. Możesz otrzymać także zadośćuczynienie, które wynagrodzi Ci wszystkie krzywdy. Tutaj jednak od razu nasuwają się pewne pytania. Jaka kwota będzie odpowiednia? Jak udowodnić, że nie żądasz wygórowanej sumy? I co równie ważne – co zrobić, gdy ubezpieczyciel wypłaca Ci za niskie zadośćuczynienie za wypadek komunikacyjny?

Czym jest wypadek komunikacyjny?

Zanim jednak poznasz odpowiedzi na wszystkie powyższe pytania, musisz wiedzieć, czym w ogóle jest wypadek komunikacyjny. To o tyle ważne, że wbrew pozorom wiele osób błędnie rozumie to pojęcie.

Wypadek komunikacyjny to takie zdarzenie, w którym uczestniczy co najmniej jeden pojazd mechaniczny, niekoniecznie z napędem silnikowym. Oznacza to, że uczestnikami wypadku mogą być nie tylko kierowcy i pasażerowie samochodów, ale także pieszy, rowerzysta czy motocyklista. Każda z tych osób może zostać poszkodowana i to nie tylko pod względem finansowym. Nieraz doświadczy także bólu fizycznego oraz cierpienia, za które przysługuje jej właśnie zadośćuczynienie.

Kiedy należy Ci się zadośćuczynienie za wypadek komunikacyjny?

Jak to zostało wspomniane, wypadek komunikacyjny może wiązać się dla Ciebie z wieloma konsekwencjami. Część z nich określa się jako szkodę majątkową. To wszystkie te skutki wypadku, które odczujesz pod względem finansowym. Będą to chociażby koszty leczenia, rehabilitacji czy naprawy samochodu. Takie wydatki i straty finansowe powinno pokryć wypłacone Ci odszkodowanie.

Istnieje jednak także druga kategoria szkód, które nieraz odczujesz znacznie dotkliwiej niż te materialne. Mowa tu o bólu, cierpieniu, traumie, a więc wszystkich przeżyciach psychicznych i fizycznych wynikających z wypadku. Ich „naprawienie” przebiega już nie poprzez wypłatę odszkodowania, ale w ramach zadośćuczynienia za doznane krzywdy.

W skrócie można więc powiedzieć, że zadośćuczynienie za wypadek komunikacyjny będzie Ci przysługiwać, jeśli w wyniku takiego zdarzenia doświadczysz bólu i cierpienia. Z tego powodu zadośćuczynienie pozostaje ściśle związane z pojęciem szkód na osobie (rozstroju zdrowia i urazów ciała).

Za takie szkody zwykle przysługuje Ci i odszkodowanie, i zadośćuczynienie. To pierwsze ma w tym wypadku pokryć koszty finansowe związane z wypadkiem (np. wydatki na leczenie). Rolą zadośćuczynienia będzie natomiast zrekompensowanie związanych z tą szkodą przeżyć (np. bólu, którego doświadczysz w trakcie rekonwalescencji).

Jak wysokie zadośćuczynienie po wypadku komunikacyjnym możesz otrzymać?

Wyobraź sobie taką sytuację: uczestniczysz w wypadku komunikacyjnym. Z winy innego kierowcy dochodzi do zderzenia waszych samochodów. W efekcie łamiesz rękę, kilka żeber i konieczne okazuje się przeprowadzenie operacji. Potem czeka Cię jeszcze długa rekonwalescencja. Do tego dochodzi bezsenność i problemy z koncentracją. Co więcej, po wypadku boisz się siadać za kierownicą. Musisz odbyć terapię, by poradzić sobie ze swoim strachem i emocjami.

Dowiadujesz się, że przysługuje Ci nie tylko odszkodowanie, które pokryje koszty leczenia, rehabilitacji i terapii. Za ból i traumę należy Ci się także zadośćuczynienie. Postanawiasz więc zgłosić się do ubezpieczyciela sprawcy po oba te świadczenia. I tu pojawia się problem – jakiej kwoty zadośćuczynienia żądać?

Być może przyszło Ci do głowy, by sprawdzić orzeczenia sądów w podobnych sprawach albo poszukać w internecie tabeli, z której jasno będzie wynikać, za jakie krzywdy należy Ci się jaka rekompensata. Niestety żadne z tych rozwiązań się tu nie sprawdzi.

Jedyna prawidłowa odpowiedź na pytanie, jak wysokie zadośćuczynienie po wypadku komunikacyjnym możesz otrzymać, brzmi: „to zależy”. Wszystko dlatego, że zadośćuczynienie powinno być „odpowiednie” oraz „ekonomicznie odczuwalne”. Jednocześnie pod uwagę trzeba wziąć wszystkie okoliczności, które mogą mieć wpływ na jego wysokość.

Co wpływa na wysokość zadośćuczynienia?

Jak widzisz, przepisy i orzecznictwo posługuje się bardzo niejasnymi pojęciami. Bo co właściwie ma oznaczać „odpowiednie”?

Na pewno przyjmuje się, że zadośćuczynienie ma mieć charakter kompensacyjny, czyli być – jak to już zostało wspomniane – „ekonomicznie odczuwalne”. Pod uwagę trzeba więc wziąć Twoją sytuację materialną i tak dobrać wysokość świadczenia, by nie było ani za niskie, ani nadmiernie wysokie.

To wciąż mało konkretne wytłumaczenie. Niestety trudno o sztywne wyliczenia. Wśród kryteriów, od których zależy wysokość zadośćuczynienia na pewno znajdą się m.in.:

• Twój wiek,
• stopień doznanych cierpień fizycznych i psychicznych,
• czas ich trwania i natężenia,
• następstwa wypadku (np. kalectwo, oszpecenie),
• proces leczenia,
• skutki wypadku na przyszłość (np. brak możliwości wykonywania dotychczasowego zawodu),
• brak możliwości kontynowania nauki,
• Twój dotychczasowy styl życia,
• szacowane szanse na przyszłość.

Jak widzisz, naprawdę wiele kwestii ma w tym przypadku znaczenie. Właśnie z tego powodu żądanie dokładnie tej kwoty, którą otrzymała inna osoba poszkodowana w podobnym wypadku, nie jest dobrym rozwiązaniem.

Inny kierowca w analogicznej sytuacji mógłby wprawdzie doświadczać podobnych skutków wypadku, ale np. nie zmagać się z traumą. Co więcej, te same obrażenia w przypadku jednej osoby mogłyby oznaczać brak możliwości wykonywania dotychczasowego zawodu, a już dla innej niekoniecznie. Właśnie dlatego tak duże znaczenie ma indywidualne rozpatrywanie każdej sprawy.

Wysokość zadośćuczynienia po wypadku komunikacyjnym według sądów

Jeśli wciąż masz wątpliwości, jak to możliwe, że w dwóch podobnych sprawach pokrzywdzeni otrzymują zupełnie inne kwoty, to warto przytoczyć tu dwa wyroki sądów. Są doskonałym przykładem na to, jak bardzo indywidualne podejście do każdej sprawy i wzięcie pod uwagę wszystkich okoliczności wpływa na wysokość zadośćuczynienia.

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 28 listopada 2014 r. (I C 547/11): 21-letni pasażer samochodu doznał wstrząsu mózgu, ran głowy, niewydolności oddechowej, deformacji twarzy i złamania kości skroniowej. Do tego doświadczał zaników pamięci, agresywnie się zachowywał i przez tydzień był nieprzytomny. W momencie wypadku nie miał jednak zapiętych pasów bezpieczeństwa, poza tym zarówno on, jak i kierowca, byli pod wpływem alkoholu. W takiej sytuacji ze względu na przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody otrzymał jedynie 15 tysięcy złotych.

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 26 lutego 2015 r. (I C 475/12): 21-letni poszkodowany w wyniku zderzenia czołowego samochodów doznał niewydolności oddechowej, urazu narządów, obrzęku mózgu, połamania kości i krwiaków miednicy. W efekcie musiał odbyć długotrwałe leczenie i rehabilitację, a także leczenie neurologiczne, ortopedyczne i psychiatryczne. Towarzyszył mu też ciągły ból, problemy z pamięcią, myśli samobójcze i częściowa niepełnosprawność. Sąd przyznał mu zadośćuczynienie wysokości 300 tysięcy złotych.

Jak widzisz, poszkodowani w obu sprawach byli w tym samym wieku. Doznali też podobnych urazów, przy czym w drugiej sprawie konsekwencje zdrowotne były znacznie dalej idące. Nie bez znaczenia pozostało też przyczynienie się do szkody przez poszkodowanego, który nie zapiął pasów i wsiadł do samochodu z nietrzeźwym kierowcą. I tak w tych pozoru podobnych sprawach wysokości przyznanego zadośćuczynienia różniła się od siebie aż dwudziestokrotnie.

Jak uzyskać zadośćuczynienie po wypadku komunikacyjnym?

Aby otrzymać jakiekolwiek zadośćuczynienie, musisz zgłosić doznane szkody. Zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie wypłaca się z OC sprawcy, dlatego po oba te świadczenia zgłaszasz się do jego ubezpieczyciela.

We wniosku musisz opisać okoliczności wypadku, a także wskazać kwotę, jakiej się domagasz i uzasadnić, dlaczego jest ona Twoim zdaniem odpowiednia. Ubezpieczyciel może nie zgodzić się z Twoim stanowiskiem i zaproponować niższą kwotę. Pamiętaj jednak, że nie masz obowiązku zgodzić się z jego decyzją. Przepisy przyznają Ci prawo do złożenia odwołania od decyzji towarzystwa ubezpieczeniowego.

Nie zawsze takie działania przynoszą jednak zamierzony efekt. Zdarza się, że i po rozpatrzeniu odwołania ubezpieczyciel nie zmieni swojego zdania. W takiej sytuacji pozostaje Ci droga sądowa. Choć wizyty w sądzie i przygotowywanie pism z pewnością nie należą do przyjemnych, to musisz mieć świadomość, że często naprawdę warto się na to zdecydować. Wysokie kwoty zadośćuczynienia zwykle przyznawane są bowiem właśnie podczas postępowania przed sądem.