- „All risk” – brzmi jak pełna ochrona. Ale czy naprawdę tak jest?
- Najczęstsze wyłączenia w OWU – czyli kiedy ubezpieczyciel nie zapłaci
- Dlaczego klauzule wyłączenia odpowiedzialności są tak powszechne?
- Polisy „All risk” vs. „ogień i zdarzenia losowe” – czym się różnią?
- Na co zwrócić uwagę przy zakupie polisy?
- Czy można negocjować wyłączenia?
- Co zrobić, gdy dochodzi do sporu z ubezpieczycielem?
- Podsumowanie
W tym artykule:
Każdy z nas chciałby spać spokojnie. Mieć zapewniony taki poziom bezpieczeństwa, że bez względu na to, co się wydarzy, nasz majątek będzie objęty pełną ochroną. Niestety życie bez ryzyka nie istnieje. Nawet polisy ubezpieczeniowe, które gwarantują, że ochronią Cię od wszystkiego, nie działają do końca tak, jakbyśmy tego chcieli. W sytuacji największych zagrożeń w praktyce majątek pozostaje bez ochrony a ewentualne dochodzenie odszkodowania od ubezpieczyciela czy państwa to prawdziwy poligon. Wtedy najbardziej dociera do nas, że sektor ubezpieczeń to jednak jest biznes, który musi się opłacać. Dlatego w najbardziej newralgicznych sytuacjach ubezpieczyciele wyłączają swoje ryzyko. Jak to robią?
„All risk” – brzmi jak pełna ochrona. Ale czy naprawdę tak jest?
Najczęstsze wyłączenia w OWU – czyli kiedy ubezpieczyciel nie zapłaci
W każdej polisie, niezależnie od wariantu (standardowego czy all risk), kryje się katalog tzw. wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczyciela. W skrócie oznacza on, że jeśli zdarzenie, które wywołało szkodę, da się przypisać do jednego z przypadków wymienionych w tych wyłączeniach, to ubezpieczyciel za taką szkodę nie ponosi odpowiedzialności. Niektóre katalogi wyłączeń są tak obszerne, że gdyby rozkodować wszystkie sytuacje w nich zaszyte, można zasadnie zastanawiać się, to co właściwie jest objęte ochroną. To bardzo zasadne pytanie, zwłaszcza że katalogi wyłączeń w swoich OWU mają wszyscy ubezpieczyciele.
Najbardziej popularne wyłączenia dotyczą te o charakterze militarnym, politycznym lub odnoszące się do sytuacji nadzwyczajnych.
Do najczęstszych wyłączeń w polisach należą:
- Działania wojenne i wojskowe Obejmują nie tylko stan wojny, ale również ćwiczenia wojskowe, mobilizację czy działania sił zbrojnych obcego państwa. To wyłączenie działa także wtedy, gdy wojna formalnie nie została wypowiedziana.
- Stan wyjątkowy lub stan wojenny Szkody powstałe w czasie obowiązywania takich stanów mogą być wyłączone z ochrony. O szczegółach decydują przepisy wydane przez organy państwa - w takich stanach warto śledzić akty prawne.
- Zamieszki, sabotaż, niepokoje społeczne Nawet jeśli szkoda ma charakter przypadkowy, może zostać zakwalifikowana jako wynik działań zbiorowych. Niestety sama interpretacja wyłączeń przez ubezpieczyciela może je rozszerzać, aby wyłączyć jego odpowiedzialność.
- Akt terroru Niektórzy ubezpieczyciele traktują taki akt jako osobne ryzyko. Można u nich wykupić dodatkowe rozszerzenie ochrony na wypadek szkody wywołanej takim zdarzeniem. Na rynku istnieją także odrębne polisy od terroryzmu - jako produkt stand alone. Głównie dedykowany jest firmom i dużym podmiotom.
- Skutki decyzji władz publicznych Np. konfiskata mienia, zniszczenie budynku w ramach działań prewencyjnych lub wojskowych. Za takie działania na podstawie ustawy może odpowiadać Skarb Państwa. Zawsze jednak każdą sytuację trzeba oceniać indywidualnie.
W praktyce oznacza to, że nawet jeśli budynek zostanie zniszczony, a klient ma polisę „all risk”, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty, powołując się na jedno z powyższych wyłączeń.
Dlaczego klauzule wyłączenia odpowiedzialności są tak powszechne?
Towarzystwa ubezpieczeniowe opierają się na zasadzie przewidywalności ryzyka. Wojna, akt terroru czy stan wyjątkowy to zdarzenia o charakterze nieubezpieczalnym. Ich skala, koszty i skutki są nie do oszacowania. Tymczasem każdy zakład ubezpieczeń to komercyjna spółka, która działa dla zysku. Ten biznes musi się opłacać i ubezpieczyciele mogą działać tylko w ramach dającego się przewidzieć ryzyka. Dlatego większość ubezpieczycieli zastrzega, że nie ponosi odpowiedzialności za szkody powstałe w wyniku takich zdarzeń szczególnych. Niekiedy sytuację ratują osobne produkty, które umożliwiają dodatkową ochronę, takie jak np. klauzula rozszerzająca odpowiedzialność ubezpieczyciela o ryzyko aktów terroru czy sabotażu. Na rynku nie ma jednak polis, które ubezpieczałyby majątek na wypadek wojny.
Polisy „All risk” vs. „ogień i zdarzenia losowe” – czym się różnią?
Zasadne wydaje się więc pytanie, czym właściwie różnią się polisty standardowe typu „ogień i zdarzenia losowe” od polis typu „all risk”? Najprościej można powiedzieć, że te pierwsze ubezpieczają tylko konkretne zdarzenia wymienione w polisie, a te drugie wszystkie ryzyka, z wyjątkiem wyłączeń. Warto pamiętać, że wyłączenia występują w obu rodzajach polis, ale inny jest ich zakres. Szczegółowo wyjaśnia to poniższa tabela.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie polisy?
Jak poznać, z jaką polisą mamy do czynienia i co właściwie objęte jest ochroną? Nie ma innego wyjścia – trzeba po prostu przeczytać OWU. I to najlepiej przed zakupem ubezpieczenia. Niektórzy ubezpieczyciele wychodzą naprzeciw potrzebom klientów autentycznego zrozumienia produktu, który ci kupują, i przerabiają swoje OWU na bardziej zrozumiałe dokumenty, z elementami tzw. legal design. W założeniu takie dokumenty są bardziej zrozumiałe i przyjazne klientom, którzy powinni wiedzieć, co kupują.
Jeśli chcesz zrozumieć, jak dokładnie działa Twój produkt ubezpieczeniowy:
- Przeczytaj dokładnie OWU – nie tylko ogólną część, ale też załączniki i tabele wyłączeń.
- Zwróć uwagę na definicje – pojęcia takie jak „wojna”, „akt terroru” czy „działania władz” bywają różnie interpretowane przez ubezpieczycieli.
- Sprawdź, czy możesz dokupić rozszerzenia – szczególnie przy ochronie mienia firmowego, obiektów infrastrukturalnych czy gospodarstw rolnych.
- Porównaj oferty – nawet niewielkie różnice w OWU mogą mieć ogromne znaczenie przy likwidacji szkody.
- Skonsultuj się z kancelarią prawną – prawnicy specjalizujący się w sporach z ubezpieczycielami wiedzą, jak negocjować zapisy i interpretować niejasne klauzule. W kancelarii Solace robimy to już od kilkunastu lat.
Zobacz, jak pomogliśmy naszym klientom:
- Pomogliśmy właścicielom domu uzyskać pełne odszkodowanie, choć ubezpieczyciel nie chciał wypłacić ani złotówki
- Uzyskaliśmy 130 tys. odszkodowania za zalanie zabytkowych aut
- Pomogliśmy klientce uzyskać 150 tys. zł odszkodowania za śmierć męża, choć ubezpieczyciel początkowo nie chciał uznać swojej odpowiedzialności
Czy można negocjować wyłączenia?
W praktyce negocjowanie wyłączeń jest bardzo trudne i mogą to robić najwięksi gracze wykupujący naprawdę pokaźne polisy ubezpieczeniowe. Chodzi głównie o duże firmy, wspólnoty mieszkaniowe, gospodarstwa rolne. W przypadku takich podmiotów ubezpieczyciel może zgodzić się na modyfikację części zapisów, zwłaszcza, jeśli sama jego oferta to przewiduje lub jest to oferta indywidualnie dopasowana.
Co zrobić, gdy dochodzi do sporu z ubezpieczycielem?
Wyłączenia są najczęstszym powodem, na który powołuje się ubezpieczyciel odmawiając wypłaty odszkodowania. Wspólnie z naszymi klientami „przerabialiśmy to” wiele razy. Jeśli Cię to spotka, zgłoś się do naszej kancelarii prawnej Solace, a sprawdzimy, jak możemy Ci pomóc.
Jeśli ubezpieczyciel odmówi wypłaty powołując się na wyłączenie, warto:
- przeanalizować, czy powołane wyłączenie rzeczywiście ma zastosowanie,
- złożyć reklamację od decyzji ubezpieczyciela, przedstawiając swoją interpretację zdarzenia oraz OWU,
- skorzystać z pomocy kancelarii odszkodowawczej, która pomoże w interpretacji OWU i poprowadzi negocjacje lub postępowanie sądowe.
Podsumowanie
Niestety wbrew intuicji i nazwie polisa „all risk” daje szeroką ochronę, ale nie absolutną. Zawsze istnieje katalog sytuacji, w których ubezpieczyciel może odmówić wypłaty. Najczęściej z odpowiedzialności ubezpieczyciela wyłączone są konflikty zbrojne, cyberataki, akty terroryzmu. Dlatego warto szczególnie dokładnie analizować zapisy OWU i zasięgnąć porady specjalisty, zanim dojdzie do szkody.
Jeśli masz wątpliwości, czy Twoja polisa rzeczywiście Cię chroni – skontaktuj się z nami.
Pomożemy sprawdzić warunki Twojego ubezpieczenia, zinterpretować wyłączenia i zadbać o to, by Twoja polisa działała wtedy, gdy najbardziej tego potrzebujesz.