Kiedy przysługuje Ci odszkodowanie od szpitala za złą diagnozę?

Medycyna stale się rozwija, a szpitale dysponują coraz lepszym sprzętem. To jednak wcale nie gwarantuje, że otrzymasz trafną diagnozę. Wciąż zdarza się, że lekarz nie wykrywa choroby albo źle interpretuje jej objawy. Czy w takiej sytuacji zawsze należy Ci się odszkodowanie od szpitala za złą diagnozę? Wbrew pozorom niekoniecznie.

Czym jest błędna diagnoza?

Błędna diagnoza lekarska to ta niezgodna z rzeczywistością. Może więc polegać na:

• stwierdzeniu choroby, której nie masz (np. lekarz błędnie uznaje, że masz nowotwór),
• niezdiagnozowania tej, na którą cierpisz (słyszysz, że „nic Ci nie jest”, choć to nieprawda),
• pomyleniu Twojej choroby z inną (np. ze względu na podobne objawy).

Oczywiście na samej złej diagnozie się nie kończy. Każda taka sytuacja pociąga za sobą dalsze konsekwencje. Może prowadzić do podjęcia nieprawidłowego leczenia, co zwykle oznacza pogorszenie Twojego stanu zdrowia. Podobnie sprawa wygląda, gdy lekarz błędnie uzna, że nic Ci nie dolega. Nie zaleci wtedy terapii, która umożliwiłaby Ci odzyskanie zdrowia albo zmniejszenie skutków choroby.

Sam fakt, że lekarz nieprawidłowo ustalił, na jaką chorobę cierpisz, nie oznacza jeszcze, że był to błąd medyczny. Medycyna jest na tyle skomplikowana, że nawet przy ogromnej wiedzy i przeprowadzeniu niezbędnych badań może dojść do pomyłek. Z tego powodu do uzyskania odszkodowania konieczne będzie spełnienie łącznie 3 warunków, takich jak:

• wina lekarza,
• wystąpienie szkody,
• istnienie związku przyczynowego między działaniem lekarza a szkodą.

Kiedy lekarz ponosi winę za błędną diagnozę?

Najwięcej wątpliwości może budzić pierwszy z wymienionych warunków, a więc wina lekarza. Jak już wiesz, zła diagnoza wcale nie przesądza o jej istnieniu. Kiedy w takim razie lekarz rzeczywiście jest winny?

Wszystko sprowadza się do porównania jego zachowania do ogólnie przyjętego wzorca. Chodzi więc o przypadki, gdy podczas diagnozowania choroby nie zachowywał się w taki sposób, w jaki powinien, biorąc pod uwagę stan wiedzy medycznej i ogólnie przyjęte normy. Mówiąc jeszcze prościej, na tym etapie trzeba ustalić, czy w konkretnych okolicznościach na miejscu tego lekarza inny specjalista, działając z tzw. należytą starannością, też postawiłby błędną diagnozę.

Tym samym lekarz może ponosić winę np. gdy nie skieruje Cię na badania, które w danej sytuacji rutynowo się zleca. Jeśli więc standardem jest, że przy objawach X lekarz powinien przeprowadzić badanie Y, to jeśli tego nie zrobi, można mówić o winie. Podobnie sytuacja wygląda, gdy źle zinterpretował wyniki (np. nie zauważył nowotworu), podczas gdy, biorąc pod uwagę wiedzę i staranne działanie, było to możliwe.

Oczywiście nieraz występuje też drugi scenariusz: zgłaszasz się do lekarza z konkretnymi objawami. Ten przeprowadza wszystkie badania, które są niezbędne w danej sytuacji. Na tej podstawie dokonuje diagnozy, która z czasem okazuje się błędna. Nie można jednak uznać, że ponosi winę, bo zrobił wszystko, co powinien. Inny specjalista na jego miejscu prawdopodobnie też dokonałby błędnej diagnozy. Z tego powodu żadne odszkodowanie Ci nie przysługuje.

Błędna diagnoza a szkoda

Kwestia samej szkody jest dość oczywista. W przypadku błędów medycznych jest to tzw. szkoda na osobie. Błędna diagnoza lekarska może pociągać za sobą m.in.:

• konieczność podjęcia dłuższego leczenia i co za tym idzie – dodatkowe koszty, brak zdolności do wykonywania pracy itd.,
• utratę pełnej sprawności, która nieraz oznacza brak możliwości wykonywania pracy, zwiększone potrzeby, konieczność zakupu specjalistycznego sprzętu itd.
• cierpienia fizyczne – np. ból, którego można by było uniknąć przy trafnej diagnozie albo który dzięki podjęciu natychmiastowego leczenia mógłby trwać krócej,
• cierpienia psychiczne – takie jak depresja spowodowana błędnym zdiagnozowaniem śmiertelnej choroby, trudności z pogodzeniem się z brakiem szans na powrót do zdrowia,

Wszystkie te kwestie to właśnie przykład szkody, przy czym pierwsze dwa punkty odnoszą się do szkody majątkowej. Za nią należy Ci się właśnie odszkodowanie. Szkoda niemajątkowa (krzywda) wiąże się natomiast z zadośćuczynieniem, o które masz prawo się ubiegać obok odszkodowania.

Związek przyczynowy między działaniem lekarza a szkodą – kiedy występuje?

Ostatni warunek uzyskania odszkodowania to udowodnienie, że gdyby nie zawinione działanie lekarza (np. zwlekanie z przeprowadzeniem niezbędnych badań) do szkody by nie doszło albo byłaby ona mniejsza. Zdarzają się bowiem takie sytuacje, gdy lekarz wprawdzie zaniedbał swoje obowiązki i wystąpiła szkoda, ale jednocześnie nie ma związku przyczynowo-skutkowego.

Wyobraź sobie na przykład, że bliska Ci osoba trafia do szpitala z niepokojącymi objawami. Lekarz nie przeprowadza wszystkich niezbędnych badań i uznaje, że nie ma powodów do obaw. Po kilku dniach pacjent wraca do szpitala i okazuje się, że cierpi na śmiertelną chorobę. Niedługo potem umiera.

W tym przypadku wina lekarza jest oczywista – nie przeprowadził badań, a więc nie działał z należytą starannością. Szkoda też nie budzi wątpliwości. Problem w tym, że choroba znajdowała się w końcowym stadium. Postawienie trafnej diagnozy niczego by nie zmieniło, a pacjent i tak by zmarł. Nie ma więc związku przyczynowo-skutkowego między winą a szkodą, a co za tym idzie – nie otrzymasz odszkodowania jako bliska osoba zmarłego pacjenta.

Jak uzyskać odszkodowanie od szpitala?

Jeśli jednak wszystkie 3 wyżej wymienione warunki (wina, szkoda i związek przyczynowy) zostaną spełnione, należy Ci się odszkodowanie za złą diagnozę. Możesz otrzymać je na dwa sposoby.

• Postępowanie przed Wojewódzką Komisją do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych. W tym przypadku sprawa trwa krócej, a więc szybciej otrzymasz pieniądze. Z drugiej strony odszkodowanie zwykle będzie niższe.
• Postępowanie przed sądem. Wprawdzie zwykle oznacza dłuższy czas czekania na odszkodowanie, wiąże się też ze stresem i kosztami. To właśnie na drodze sądowej masz jednak szansę uzyskania pełnej kwoty.

W zależności od sytuacji, a właściwie formy zatrudnienia lekarza, będziesz pozywać szpital jako placówkę odpowiedzialną za błąd medyczny albo samego sprawcę szkody (konkretnego specjalistę). Aby uzyskać odszkodowanie, musisz skupić się na 3 wyżej opisanych kwestiach, a więc wykazać: winę, szkodę i związek przyczynowy między nimi.

Tutaj ważnymi dowodami będzie przede wszystkim dokumentacja medyczna. Często konieczne okaże się też powołanie biegłego, który pomoże ustalić, czy w danej sytuacji lekarz rzeczywiście nie działał z należytą starannością. Wysokość szkód wykażesz natomiast przede wszystkim w oparciu o faktury i rachunki za odbyte leczenie, rehabilitację, dojazd do placówek, opiekę itd.

Jak wysokie odszkodowanie za błędną diagnozę możesz otrzymać?

Jeśli chodzi o wysokość odszkodowania, to odpowiedź brzmi „to zależy”. A zależy m.in. od tego, czy zdecydujesz się na postępowanie przed Komisją, czy przed sądem.

Znaczenie będzie mieć też wysokość poniesionych szkód. Odszkodowanie powinno odpowiadać wszystkim kosztom i stratom związanym z błędną diagnozą. Oznacza to, że jego wysokość związana jest z konkretnym przypadkiem. Inaczej sprawa wygląda np. w przypadku pacjenta, dla którego błędna diagnoza wiązała się z kosztami wysokości 5 tysięcy, a już zupełnie odmiennie, jeśli pociągała za sobą wydatki i straty rzędu 100 tysięcy złotych.

Do tego dochodzi jeszcze kwestia zadośćuczynienia. Jeśli chcesz domagać się rekompensaty za krzywdy, to w tym przypadku trudno jednoznacznie wyliczyć, jaka kwota będzie odpowiednia. Nie masz przecież możliwości przedstawienia rachunków i faktur, z których będzie wynikać, że za ból i cierpienie należy Ci się tyle i tyle. Ostateczną decyzję w tym zakresie podejmie więc sąd. Weźmie pod uwagę m.in. Twój wiek, długość i nasilenie trwania cierpienia czy perspektywy na odzyskanie zdrowia.

Warto też dodać, że to nie wszystko, czego możesz domagać się w przypadku postawienia błędnej diagnozy. Oprócz odszkodowania i zadośćuczynienia przepisy przewidują jeszcze:

• zapłatę z góry sumy potrzebnej na koszty leczenia,
• rentę na zwiększone potrzeby,
• rentę z tytułu utraty widoków na przyszłość.

Jeśli natomiast błędna diagnoza doprowadziła do śmierci bliskiej Ci osoby, to masz prawo pozwać szpital i domagać się stosownego odszkodowania, zadośćuczynienia za zerwanie więzi rodzinnych, zwrotu kosztów pogrzebu i leczenia oraz renty alimentacyjnej.