Odszkodowanie powypadkowe – co wchodzi w jego skład i czego możesz się domagać?

Wypadek niesie za sobą wiele konsekwencji, także tych materialnych. Właśnie dlatego za poniesione szkody przysługuje Ci odszkodowanie powypadkowe. Co wchodzi w jego skład? Czego możesz się domagać? A może oprócz odszkodowania należy Ci się coś jeszcze?

Kiedy należy Ci się odszkodowanie powypadkowe?

Gdy pojawia się temat odszkodowania powypadkowego, większość osób w pierwszej kolejności myśli o wypadkach komunikacyjnych. I nic dziwnego, bo liczba pojazdów mechanicznych stale się zwiększa i niestety w parze z tym idzie także wzrost liczby wypadków.

Warto jednak dodać już na wstępie, że odszkodowanie powypadkowe będzie Ci przysługiwać nie tylko w razie wypadków komunikacyjnych. Równie dobrze możesz otrzymać je za wypadek w sklepie, upadek na chodniku wskutek poślizgnięcia albo innego tego typu zdarzenia.

Reguła jest bowiem prosta – osoba odpowiedzialna za całe zajście ma obowiązek naprawienia poniesionych przez Ciebie z tego tytułu szkód. I nie ma przy tym znaczenia, jaki był to rodzaj wypadku – główne zasady pozostają te same. W praktyce oznacza to, że po pieniądze zwykle zgłaszasz się do ubezpieczyciela osoby odpowiadającej za całe zdarzenie – np. do ubezpieczyciela sprawcy wypadku komunikacyjnego czy ubezpieczyciela zarządcy drogi.

Odszkodowanie powinno przy tym obejmować wszystkie tzw. normalne następstwa działania (zaniechania), które doprowadziło do wypadku. Mówiąc prostszym językiem – wypłacona kwota ma za zadanie doprowadzić Twój majątek do stanu sprzed wypadku. Trudno przecież, by to Ciebie obciążały względy finansowe zdarzenia, do którego doszło nie z Twojej winy.

Co obejmuje odszkodowanie?

Odszkodowanie ma za zadanie naprawić szkodę majątkową. Jak możesz domyślać się po samej nazwie, pojęcie to odnosi się do następstw finansowych wypadku. Co to oznacza? W zależności od konkretnej sytuacji w ramach odszkodowania może przysługiwać Ci:

• suma potrzebna do naprawy samochodu,
• równowartość zniszczonego mienia,
• koszty leczenia i rehabilitacji,
• utracony dochód
• koszty transportu,
• koszty opieki.

Wysokość odszkodowania określa się w oparciu o konkretne dokumenty – paragony i faktury, kosztorys naprawy samochodu itd. Tutaj trudno więc o wątpliwości, ile tak naprawdę Ci się należy. Zwykle dysponujesz dowodami, z których jasno wynika, że powinna Ci przysługiwać kwota X.

Oczywiście nie oznacza to, że odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela zawsze będzie odpowiednie. Zdarza się, że z różnych powodów ubezpieczyciel zaniża odszkodowanie. Możesz jednak wtedy podjąć konkretne kroki i odzyskać wszystkie należne Ci pieniądze.

Odszkodowanie za zniszczone mienie

Pierwszym składnikiem odszkodowania powypadkowego może być suma przysługująca Ci w związku ze zniszczeniem mienia. Mowa tu przede wszystkim o kosztach naprawy samochodu. Pamiętaj jednak, że o uszkodzonym mieniu można mówić równie dobrze w kontekście ubrań, elektroniki czy innych wartościowych rzeczy. Za nie też należy Ci zwrot pieniędzy.

Zdarza się wprawdzie, że kosztorys naprawy samochodu nie jest spójny z rzeczywistością. Powody mogą być różne. Czasami jest to efekt zaniżenia robocizny, innym razem nieuwzględnienia rzeczywistych cen części zamiennych. W takich sytuacjach dobrym pomysłem będzie sporządzenie kosztorysu przez niezależnego rzeczoznawcę i udowodnienie w ten sposób, że tak naprawdę należy Ci się więcej.

Odszkodowanie za koszty leczenia i rehabilitacji

Szkody nie ograniczają się jednak tylko do tych związanych z mieniem. Nieraz największe wydatki wynikają ze szkód na osobie, czyli obrażeń ciała i rozstroju zdrowia.

Zdarza się, że wskutek wypadku musisz przejść skomplikowane operacje, poddać się leczeniu i rehabilitacji. Czasami powrót do zdrowia zajmuje wiele miesięcy, a nawet lat. To z kolei pociąga za sobą niemałe wydatki.

Oczywiście te koszty również powinien pokryć ubezpieczyciel. W końcu gdyby nie wypadek, w ogóle nie miałyby one miejsca. Co więcej, wbrew temu co twierdzą ubezpieczyciele, w niejednym przypadku możesz otrzymać zwrot kosztów leczenia w prywatnych placówkach medycznych, a nawet tych wynikających z poddania się leczeniu za granicą.

Warto też dodać, że nie zawsze musisz najpierw pokrywać wydatki z własnej kieszeni, a dopiero potem na podstawie rachunków i faktur żądać zwrotu wydanych pieniędzy. Tym bardziej, że nieraz możesz po prostu nie mieć środków pozwalających na rozpoczęcie leczenia. Właśnie dlatego przysługuje Ci również prawo żądania zapłaty z góry sumy potrzebnej na leczenie.

Odszkodowanie za koszty transportu

Koszty związane z leczeniem po wypadku wiążą się jednak nie tylko z samym korzystaniem z konkretnych usług albo przyjmowaniem leków. Musisz jeszcze przecież dojechać do tych placówek, a potem wrócić z nich do domu.

Takie koszty też uznaje się za pozostające w związku z wypadkiem. Z tego powodu odszkodowanie powypadkowe będzie obejmować m.in. wydatki przeznaczone na transport. Najczęściej wylicza się je w oparciu o średni koszt benzyny i średnie spalanie w samochodach osobowych (o ile na miejsce dojeżdżasz autem).

Co więcej, odszkodowanie za koszty transportu może obejmować także wydatki poniesione przez Twoich bliskich, którzy np. chcieli odwiedzić Cię w szpitalu albo spotkać się z lekarzami, by zasięgnąć informacji o Twoim stanie zdrowia.

Odszkodowanie za koszty opieki

Konsekwencje wypadku mogą być na tyle dotkliwe, że nie tylko będziesz wymagać leczenia, ale i stałej opieki. Tutaj też nie ma wątpliwości – to także są koszty pozostające w ścisłym związku z wypadkiem.

W tej sprawie wypowiadał się nieraz zresztą Sąd Najwyższy. Uznał, że taki zwrot kosztów może przysługiwać nie tylko, gdy wynajmujesz specjalistyczną opiekę. Równie dobrze może się zdarzyć, że bliska Ci osoba rezygnuje z pracy, by móc stale Ci pomagać. W takiej sytuacji kosztami opieki będzie równowartość utraconego dochodu.

Odszkodowanie za utracony dochód

Wypadek nieraz powoduje także, że przynajmniej przejściowo nie jesteś w stanie pracować. W tym czasie tracisz więc pieniądze, które udałoby Ci się zarobić, gdyby całe zdarzenie nie miało miejsca. Właśnie dlatego odszkodowanie powypadkowe może obejmować także utracony dochód.

Jest jednak pewien warunek – te utracone dochody (czyli tzw. utracone korzyści) muszą zostać odpowiednio udokumentowane. Może to być np. umowa o pracę czy kontrakt. Ważne, by nie było wątpliwości, jaka była wysokość tej kwoty i że istniała realna perspektywa jej zarobienia.

Odszkodowanie ma w tym wypadku wyrównać dochody, które można byłoby uzyskać, gdyby nie wypadek. Tym samym będzie odpowiednio zmniejszone o świadczenia wypłacane z ubezpieczenia społecznego.

Renta z tytułu zwiększonych potrzeb

Powyżej dosyć szczegółowo zostały omówione wszystkie koszty, które mogą wchodzić w skład odszkodowania powypadkowego. Nie są to jednak wszystkie roszczenia przysługujące poszkodowanemu w związku z wypadkiem.

Jeśli w konsekwencji takiego zdarzenia zwiększa się Twoje potrzeby albo zmniejszą widoki na przyszłość (np. z powodu nieodwracalnych uszczerbków na zdrowiu), możesz otrzymać rentę.

Takie świadczenie wypłaca się regularnie. Otrzymujesz więc stale finansową pomoc, która ma za zadanie wyrównać Twoją sytuację majątkową. Rentę wypłaca się przez cały czas trwania podstaw do jej wypłacania – czyli np. przez cały okres, w którym nie jesteś osobą w pełni sprawną do pracy.

Warto jednak dodać, że czasami możesz zamienić regularne wypłaty na jednorazowe świadczenie. Jest to tzw. kapitalizacja renty. Takie rozwiązanie wprawdzie nie zawsze się opłaca, ale nieraz może przynieść wiele korzyści i umożliwić wprowadzenie realnych zmian w życiu – np. usamodzielnienie się albo otworzenie własnego biznesu.

Zadośćuczynienie za doznane krzywdy

Na koniec trzeba wspomnieć o jednej ważnej kwestii – wypadek to przecież nie tylko konsekwencje finansowe. Oczywiście, aspekty materialne mogą mieć ogromne znaczenie. W końcu wydatki na leczenie i rehabilitację bywają naprawdę duże, tak samo jak te związane z naprawą samochodu. Nieraz jednak najbardziej dotkliwie odczujesz skutki niezwiązane ze sferą materialną.

Mowa tu o krzywdach – bólu, cierpieniu, traumie, braku perspektyw na przyszłość, niższym poczuciu własnej wartości (np. wskutek oszpecenia) itd. O ile więc odszkodowanie naprawi wszystkie kwestie finansowe, to obok niego może Ci przysługiwać dodatkowa rekompensata. Jej zadaniem będzie właśnie wyrównanie doznanych przez Ciebie krzywd. Wysokość zadośćuczynienia zależy przy tym od okoliczności danego wypadku. Zawsze jednak powinno mieć dla Ciebie odczuwalną ekonomicznie wartość.