Baza wiedzy

Jak przebiega pomoc represjonowanym w naszej kancelarii prawnej Solace?

Prawniczka Joanna Szymanowska | 30.09.2024

pomoc represjonowanym

Chcesz wiedzieć, jak będzie wyglądać cały proces uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia za represje, w tym internowanie? Doskonale wiemy, że już sama świadomość kolejnych kroków zmniejsza stres towarzyszący całej sprawie. Właśnie dlatego w tym artykule przedstawimy Ci przebieg całej procedury, z jaką wiąże się pomoc represjonowanym w naszej kancelarii prawnej.  

Zapoznajemy się z Twoja historią i określamy dalsze działania

Żeby ustalić, czy możesz otrzymać odszkodowanie dla osoby represjonowanej i jakie kroki trzeba podjąć, najpierw musimy poznać Twoją historię. Możesz skontaktować się z nami mailowo lub telefonicznie, przez formularz widoczny po prawej stronie lub na dole tego artykułu (w zależności od tego, czy przeglądasz stronę na telefonie, czy komputerze), a także poprzez zakładkę kontakt.

Na tym etapie znaczenie będzie mieć dla nas poznanie najważniejszych informacji dotyczących Twojej sprawy. Do naszych zadań należy ustalenie:

  1. Czy masz prawo wystąpić o rekompensatę za represje
  2. Jakie kroki trzeba podjąć w dalszej kolejności (w zależności od konkretnego przypadku może to być unieważnienia orzeczenia lub od razu zgłoszenie roszczeń).

Po zweryfikowaniu Twojej sprawy informujemy Cię, jakie są dalsze możliwości i przystępujemy do dalszych działań.

Pamiętaj, że odszkodowanie i zadośćuczynienie może otrzymać nie tylko sam represjonowany. Jeśli taka osoba zmarła, to prawo do tych roszczeń przechodzi na członków jego najbliższej rodziny. Szczegółowe wyjaśnienia znajdziesz w naszym artykule dotyczącym odszkodowania dla dzieci represjonowanych w PRL.

Wiemy też, że obecnie wielu represjonowanych lub ich najbliższych na stałe przebywa za granicą. Właśnie dlatego obsługa sprawy dotyczących represji w czasach stalinowskich, PRL-u lub w stanie wojennym może odbyć się całkowicie zdalnie. Do tej pory pomogliśmy już m.in. osobom mieszkającym w Szwecji, Niemczech, USA, Australii oraz RPA. Mamy więc doświadczenie w reprezentowaniu represjonowanych mieszkających poza Polską.

Gromadzimy potrzebne dokumenty

Kolejnym krokiem będzie zebranie dokumentów dotyczących represji. Mogą to być m.in. decyzja o internowaniu czy komunistyczny wyrok, ale także np. książeczki wojskowe (w przypadku, gdy represje dotyczyły przymusowej służby wojskowej) i zeznania samych represjonowanych lub ich najbliższych. Tak naprawdę wiele zależy tu od konkretnej sprawy.

Druga kategoria dokumentów wiąże się z ustalaniem wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia za represje. To Twoim zadaniem będzie przekonać sąd, że należy Ci się kwota określonej wysokości. Dodatkowo, jeśli będziesz występować o roszczenia jako osoba bliska dla zmarłego represjonowanego, musisz udowodnić wasze pokrewieństwo.

Bazując na doświadczeniu wyniesionemu przy prowadzeniu setek spraw dotyczących pomocy internowanym i represjonowanym, ustalimy, jakie dokumenty będą mieć szczególne znaczenie w Twoim przypadku. A potem pomożemy Ci je uzyskać m.in. z Instytutu Pamięci Narodowej lub z Archiwum Państwowego.

Występujemy o unieważnienie komunistycznego orzeczenia

Zgodnie z tzw. Ustawą lutową (ustawą z dnia 23 lutego 1991 r. o uznawaniu za nieważne orzeczeń wydawanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego) orzeczenia z czasów PRL-u uznaje się za nieważne. Nie nastąpi to jednak automatycznie. Trzeba jeszcze skierować do sądu wniosek o unieważnienie komunistycznego orzeczenia.

W Twoim imieniu przygotujemy wniosek i dołączymy do niego wymagane dowody (zgromadzone w ramach kroku 2.).  Wykażemy, że zgodnie z Ustawą lutową taki wyrok powinien być nieważny. Pamiętaj, że choć od czasów represji minęło wiele lat, to nie obowiązuje żaden termin przedawnienia. Oznacza to, że wciąż możesz wystąpić o unieważnienie orzeczenia z czasów PRL.

Nie w każdym przypadku wykonanie tego kroku będzie jednak konieczne. Represje nie zawsze wiązały się z wydaniem jakiegokolwiek orzeczenia przez komunistyczne sądy. Czasami mogły przebiegać np. na podstawie wydanej decyzji. Oczywiście, jeśli w Twoim przypadku nie zapadł wyrok, to ten etap jest pomijany. Wtedy nasza pomoc represjonowanym od razu sprowadza się do kolejnych działań. Przede wszystkim do ustalania roszczeń, które możesz zgłosić do Skarbu Państwa.

Ustalamy wysokość odszkodowania za represje

Dopiero kiedy sąd wyda postanowienie o unieważnieniu komunistycznego wyroku, na tej podstawie można wystąpić o odszkodowanie i pozostałe roszczenia (które omówimy w ramach kolejnych kroków).

Na zgłoszenie się po rekompensatę za represje masz 10 lat od momentu, gdy postanowienie o unieważnieniu wyroku stało się prawomocne. W naszej kancelarii prowadziliśmy już co prawda sprawę, w której uzyskaliśmy ponad 750.000 złotych rekompensaty dla syna represjonowanego mimo upływu terminu przedawnienia. Lepiej jednak jak najszybciej podjąć dalsze kroki i nie ryzykować, że stracisz możliwość uzyskania odszkodowania za represje.

Twoim zadaniem jest nie tylko zgłoszenie swoich roszczeń do Skarbu Państwa. Musisz też wskazać, jakich kwot się domagasz i uzasadnić swoje stanowisko. Odszkodowanie powinno odpowiadać wszystkim wydatkom i stratom, jakie były związane z represjami. Do tej kategorii zaliczają się więc m.in. utracone dochody, koszty utrzymania w więzieniu, koszty obrony ustanowionej w ramach postępowania przed komunistycznym sądem).

W ramach pomocy prawnej represjonowanym i ich rodzinom na tym etapie ustalamy więc, jak wysokie powinno być takie odszkodowanie. Bierzemy pod uwagę wszystkie koszty i straty, jakie mogą mieć w tym kontekście znaczenie. Sprawy dotyczące represji stalinowskich czy z czasów PRL mają to do siebie, że ówczesne kwoty obecnie miałyby zupełnie inną wartość. Właśnie dlatego w ramach tego kroku dokonujemy też przeliczenia kwot z ubiegłego wieku na aktualne sumy.

Ustalamy ewentualne dodatkowe roszczenia związane z mieniem

W czasach komunizmu represje mogły się też wiązać z konfiskatą mienia. Jeśli tak się stało, to jako represjonowany (lub osoba bliska zmarłego represjonowanego) możesz domagać się zwrotu utraconych przedmiotów.

W praktyce upływ lat zwykle powoduje, że fizyczne odzyskanie rzeczy jest niemożliwe. Wtedy w Twoim imieniu ustalamy, jaka byłaby obecnie równowartość utraconego mienia i takie roszczenie też uwzględniamy w przygotowywanym pozwie.

Szacujemy wysokość zadośćuczynienia odpowiadającego poniesionym krzywdom

Odszkodowanie to jednak nie wszystko. Represje zwykle wiązały się również z doświadczeniem fizycznego bólu, cierpienia, wyszydzaniu, przetrzymywaniu w nieludzkich warunkach czy ze strachem o życie Twoje lub Twoich bliskich. Z tego powodu samo naprawienie szkód materialnych to zdecydowanie za mało. Za krzywdy (czyli psychiczne i fizyczne skutki represji) należy Ci się osobna rekompensata – zadośćuczynienie.

Tu oczywiście pojawia się kilka praktycznych problemów. I to właśnie przede wszystkim z uwagi na te trudności pomoc kancelarii prawnej w sprawach represji może okazać się tak istotna.

Już samo przeliczenie krzywd na pieniężną wartość jest trudnym zadaniem. Do tego dochodzi wymóg, by kwota ta była zawsze ustalona w oparciu o subiektywne doświadczenia konkretnego represjonowanego. Krótko mówiąc, to, że jedna osoba w analogicznej sytuacji otrzymała kwotę X, nie oznacza, że Tobie też należy się ta sama suma.

Ogólne trudności dotyczące ustalania wysokości zadośćuczynienia to jednak nie wszystko. W przypadku, gdy wiąże się ono z wydarzeniami z ubiegłego wieku, wyzwanie jest jeszcze większe. W końcu od czasu represji minęło wiele lat, więc tym trudniej przedstawić rozmiar krzywd. Do tego jeśli o zadośćuczynienie występujesz w imieniu zmarłego represjonowanego, to sąd nie ma nawet dostępu do bezpośredniej relacji z tych zdarzeń.

Nasza pomoc represjonowanym obejmuje jednak wykonanie tych wszystkich kroków za Ciebie. Ustalamy, jaka kwota będzie adekwatna dla stopnia doznanych krzywd, ich skali i czasu trwania. Dzięki przeprowadzeniu setek takich spraw jesteśmy w stanie oszacować, jakie kwoty może zaakceptować sąd, jakie argumenty mogą go przekonać i jakie dowody będą mieć największe znaczenie. Historie naszych klientów pokazują, że z pomocą kancelarii można uzyskać satysfakcjonującą rekompensatę nawet po latach. Tak było m.in. w przypadku zadośćuczynienia za represje dla działaczy NSZZ Solidarność czy 100.000 zadośćuczynienia za 4 miesiące internowania.

Występujemy z roszczeniami za represje do Skarbu Państwa

Gdy ustalimy już wszystkie roszczenia, przygotowujemy pozew o zapłatę zadośćuczynienia i odszkodowania. Zgłaszamy też ewentualne dodatkowe roszczenia, jeśli w danej sytuacji Ci przysługują. Dodajmy też, że w sprawach dotyczących represji nie ponosisz kosztów postępowania. Obciążają one Skarb Państwa i to niezależnie od finału sprawy. W ramach naszych usług reprezentujemy Cię też w postępowaniu przed sądem.

W wielu przypadkach na tym etapie sprawa się zakończy. Sąd przyzna odszkodowanie i zadośćuczynienie, a zasądzona kwota wkrótce trafia do Ciebie. Jeśli jednak sąd uwzględni tylko część zgłoszonych żądań, istnieje jeszcze możliwość odwołania się od wyroku. Wtedy przedstawiamy Ci, jakie są perspektywy wygranej, a Ty – po konsultacji z doświadczonym prawnikiem – podejmujesz decyzję, czy chcesz wnieść apelację. Jeśli zdecydujesz się na odwołanie od wyroku, będziemy Cię reprezentować również przed sądem drugiej instancji i dołożymy wszelkich starań, by przyznana Ci kwota odpowiadała wysokości poniesionych szkód i krzywd.

Oferujemy pomoc represjonowanym. Skorzystaj ze wsparcia naszej kancelarii!

Jak widzisz, uzyskanie satysfakcjonującego odszkodowania i zadośćuczynienia za represje jest możliwe, ale wymaga nie tylko znajomości przepisów. Jeszcze ważniejsza jest praktyka, której nic nie jest w stanie zastąpić.

Dzięki temu, że pomocą represjonowanym zajmujemy się już od lat 90., doskonale znamy orzeczenia sądów i mamy wyrobioną intuicję tak ważną w tego rodzaju sprawach. Wiemy, jak wysokie zadośćuczynienie może zaakceptować sąd oraz jakie argumenty i dowody trzeba przedstawić, by szanse na satysfakcjonujące rozstrzygnięcie były jak największe. Nie boimy się też prowadzenia tematów trudnych i nieoczywistych, takich jak choćby wspomniana już sprawa uzyskania 750.000 złotych dla dziecka represjonowanego mimo upływu terminu przedawnienia.

Wiesz już, kim jesteśmy i jak działamy. Kolejny krok należy do Ciebie – skontaktuj się z nami i uzyskaj rekompensatę za represję dla Ciebie lub Twoich bliskich.

    Jesteś poszkodowany?

    Sprawdź za darmo, jaka kwota Ci się należy!

    Skontaktuj się
    z nami i rozpocznijmy współpracę

    Skontaktuj się