Kiedy myślisz o konsekwencjach wypadku, co pierwsze przychodzi Ci do głowy? Prawdopodobnie nie uszkodzone auto ani nie koszty leczenia, a raczej ból, długa rekonwalescencja, a może nawet utrata pełnej sprawności. To właśnie niematerialne następstwa tego typu zdarzeń zwykle odczujesz najmocniej i z tego powodu należy Ci się za nie osobna rekompensata – zadośćuczynienie od sprawcy wypadku.
Za co przyznaje się zadośćuczynienie?
Wprawdzie w naszej Bazie Wiedzy ukazał się już niejeden wpis wyjaśniający, czym różnią się od siebie odszkodowanie i zadośćuczynienie oraz jakie roszczenia przysługują Ci po wypadku. Na potrzeby tego artykułu trzeba jednak przypomnieć przynajmniej pewne podstawowe informacje.
Zasada jest stosunkowo prosta – przyjmuje się, że następstwa wypadku można podzielić na dwie kategorie. Pierwsza z nich obejmuje szkodę majątkową, czyli wszystkie materialne następstwa wypadku (koszty i straty). Mowa tu m.in. o wydatkach na naprawę samochodu, zniszczonej elektronice, kosztach leczenia itd. – wszelkich pieniądzach, które stracisz ze względu na wypadek.
Jest jednak i druga kategoria, czyli następstwa wypadku, które nie mają związku z pieniędzmi. Chodzi tu o ból, cierpienie, oszpecenie ciała, strach o własne zdrowie, utratę więzi rodzinnych – krótko mówiąc, wszystko to, co mocno odczujesz, choć w żaden sposób nie dotknie Twojego portfela. To właśnie szeroko pojęte krzywdy i to właśnie za nie otrzymasz zadośćuczynienie.
Kiedy należy się zadośćuczynienie?
Zadośćuczynienie od sprawcy wypadku możesz otrzymać, jeśli doznasz uszczerbku na zdrowiu – uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Wypłacona kwota ma za zadanie zrekompensować Ci m.in. takie krzywdy jak:
- trauma,
- utrata pełnej sprawności,
- oszpecenie ciała,
- bolesna rekonwalescencja,
- uszkodzenie słuchu, węchu czy innych organów.
Co więcej, zadośćuczynienie otrzymasz również, gdy w wypadku umrze bliska Ci osoba. Wtedy możesz się domagać rekompensaty za zerwane więzi rodzinne.
Ile może wynosić zadośćuczynienie?
Zanim zgłosisz się po zadośćuczynienie od sprawy wypadku, a właściwie od jego ubezpieczyciela, musisz wiedzieć, jakiej kwoty masz prawo się domagać. A odpowiedź na to pytanie wcale nie jest prosta i to przede wszystkim z trzech względów.
Po pierwsze, jak sama nazwa wskazuje, szkoda niemajątkowa, nie ma bezpośredniego odzwierciedlenia w pieniądzach. Jak wycenisz utratę bliskiej osoby? Albo oszpecenie ciała? Żadna kwota nie cofnie czasu, więc jak ustalić, czy jest odpowiednia?
Po drugie, to, że Ty w danej sytuacji czujesz się w konkretny sposób, nie oznacza, że inna osoba na Twoim miejscu czułaby się tak samo. Wiele zależy od psychiki, sytuacji życiowej, wieku, a nawet od wykonywanego zawodu. Z tego powodu przyjrzenie się wyrokom w podobnych sprawach może stanowić pewien punkt wyjścia, ale wcale nie rozstrzyga, że należy Ci się akurat kwota X.
I wreszcie po trzecie – musisz pamiętać, że zadośćuczynienie przyznaje się jednorazowo. A to oznacza, że przy ustalaniu jego wysokości, trzeba wziąć pod uwagę zarówno krzywdy z przeszłości (np. ból), obecną sytuację oraz to, jak będziesz czuć się w przyszłości.
Jak widzisz, możesz mieć ogromne trudności z ustaleniem odpowiedniej kwoty. Istnieje szansa, że nie doszacujesz zadośćuczynienia i to nie o kilka, ale nawet o kilkadziesiąt tysięcy złotych. Tym bardziej, że istnieje naprawdę wiele czynników, od których zależy wysokość zadośćuczynienia. Jednocześnie pod uwagę zawsze bierze się konkretną sytuację konkretnej osoby, bez przyjmowania ogólnego wzorca postępowania.
Jak w takim razie ustalić zadośćuczynienie od sprawcy wypadku na odpowiednim poziomie? Tutaj może przydać się doświadczenie i znajomość orzecznictwa. Właśnie dlatego wielu poszkodowanych już na tym etapie decyduje się skorzystać z pomocy kancelarii.
Prawnicy, którzy przeprowadzili wiele podobnych spraw, będą w stanie wskazać kwotę rzeczywiście dopasowaną do Twojej sytuacji – nie tylko obecnej, ale i przyszłej. Oczywiście żadne pieniądze nie naprawią Twoich krzywd. Mogą jednak zapewnić Ci poczucie przynajmniej częściowej sprawiedliwości i okazać się dużym wsparciem w przyszłości.
Jak uzyskać zadośćuczynienie od sprawcy wypadku?
Kiedy ustalisz już – czy to samodzielnie, czy też przy pomocy prawnika – jak duże zadośćuczynienie Ci się należy, możesz zacząć działać.
Zwykle sprawca wypadku będzie posiadał ubezpieczenie OC, co oznacza, że po pieniądze zgłosisz się do jego ubezpieczyciela. Procedura jest dokładnie ta sama co przy ubieganiu się o odszkodowanie. Oznacza to, że we wniosku kierowanym do ubezpieczyciela możesz wystąpić zarówno o zwrot kosztów leczenia, naprawy auta, opieki i uszkodzonego mienia (czyli, krótko mówiąc, o odszkodowanie), ale właśnie i o zadośćuczynienie.
Jakie dowody są potrzebne, by uzyskać zadośćuczynienie?
W przypadku ubiegania się o odszkodowanie sprawa jest stosunkowo prosta – jako że chodzi o naprawienie szkody majątkowej, jesteś w stanie jasno wykazać, ile dokładnie Ci się należy. Wystarczy zsumować utracony dochód, kwoty z rachunków za leki i ewentualne leczenie w prywatnych placówkach oraz wszystkie inne poniesione przez Ciebie koszty i straty. Gdy załączysz takie dokumenty do pisma wysyłanego ubezpieczycielowi, nie powinno być większych wątpliwości.
A jak to wygląda w przypadku zadośćuczynienia? Wbrew pozorom tu też dysponujesz dowodami. Może być to np. dokumentacja medyczna, z której wynika rozmiar doznanych obrażeń. Na tej podstawie można też ocenić, jak duży ból pociągał za sobą wypadek czy jak długo trwała rekonwalescencja. Tak samo jak pomocnym dowodem może okazać się opinia psychiatry lub psychologa albo Twój własny opis doświadczeń związanych z wypadkiem.
W przypadku zadośćuczynienia dowody też mają więc znaczenie. Właśnie dlatego najlepiej, gdy po pomoc prawną zwrócisz się jeszcze przed wysłaniem wniosku do ubezpieczyciela. Gdy do naszej kancelarii zgłaszają się poszkodowani w trakcie leczenia czy nawet tuż po wypadku, mówimy im, co powinno znaleźć się w dokumentacji medycznej i jakich jeszcze dowodów potrzebują. Dzięki temu już od początku mogą zadbać o zgromadzenie odpowiednich dokumentów, które zwiększą szansę na uzyskanie maksymalnego zadośćuczynienia.
Zaniżone zadośćuczynienie z OC – co możesz zrobić?
Ubezpieczyciel prawdopodobnie nie będzie chciał Ci wypłacić żądanej przez Ciebie kwoty. Tym bardziej, że w przypadku zadośćuczynienia ma większe pole manewru – może powiedzieć, że żądana suma jest znacznie wygórowana. Nie oznacza to jednak, że ma rację.
Pamiętaj, że jeśli nawet powoła się np. na rozstrzygnięcia sądów w podobnych sytuacjach, o niczym to nie przesądza. W końcu jak już wiesz, każdy radzi sobie w danej sytuacji zupełnie inaczej i to, że dla osoby X dane zadośćuczynienie okazało się wystarczające, nie oznacza, że będzie tak i w Twoim przypadku. Choć oczywiście ta zasada działa w obie strony – sam fakt, że ktoś dostał wysokie zadośćuczynienie, nie oznacza, że tak pokaźna kwota należy się i Tobie.
Załóżmy jednak, że decyzja ubezpieczyciela jest Twoim zdaniem nieuzasadniona. Co możesz zrobić w takiej sytuacji?
Pierwszym krokiem będzie odwołanie od decyzji. Skorzystanie z tej możliwości nic Cię nie kosztuje. Musisz jedynie przygotować kolejne pismo, w którym znów uzasadnisz swoje stanowisko. Zwykle jednak na tym etapie też nie będziesz w stanie uzyskać satysfakcjonującej Cię kwoty.
Tu właśnie wielu poszkodowanych się poddaje. Nie chcą walczyć o swoje prawa w sądzie i po części nie ma się co dziwić – w końcu to mnóstwo stresu, czasu i formalności. Ubezpieczyciele doskonale jednak zdają sobie z tego sprawę, dlatego z ich punktu widzenia często opłaca się po prostu nie zgodzić z Twoją reklamacją i liczyć na to, że nie podejmiesz dalszych kroków.
Warto jednak dodać, że dalsza walka o pieniądze, które Ci się należą, wcale nie musi od razu oznaczać wizyty w sądzie. Być może uda Ci się porozumieć poza salą rozpraw.
W naszej kancelarii działamy właśnie na tej zasadzie – w pierwszej kolejności dążymy do ustalenia maksymalnie korzystnych dla Ciebie warunków poza salą sądową. Ubezpieczyciele nieraz chętnie przystają na tę propozycję, bo postępowanie w sądzie może im się nie opłacać. Jeśli przegrają, będą musieli pokryć wszystkie koszty sądowe, dlatego często nie chcą ryzykować.
Oczywiście decyzja i tak ostatecznie należy do Ciebie. Musisz pamiętać, że ugoda wiąże się z pewnymi ustępstwami zarówno po stronie ubezpieczyciela, jak i po Twojej. Z drugiej strony, jeśli chcesz uniknąć sprawy w sądzie, to polubowne załatwienie sprawy naprawdę może Ci się opłacać.
Jeśli natomiast zdecydujesz się na walkę w sądzie, to wbrew pozorom wcale nie musisz poświęcać sprawie mnóstwo czasu i nerwów. Gdy skorzystasz z pomocy prawnika, Twoja obecność na większości rozpraw nie będzie konieczna. To kancelaria zajmie się też przygotowaniem wszystkich pism, pilnowaniem terminów i rozmowami z ubezpieczycielem.
Zadośćuczynienie od sprawcy wypadku – podsumowanie:
- Zadośćuczynienie od sprawcy wypadku ma za zadanie zrekompensować Twoje krzywdy (cierpienie psychiczne i fizyczne).
- Wysokość zadośćuczynienia zawsze ustala się indywidualnie – te same wydarzenia dla innej osoby w podobnej sytuacji mogą okazać się znacznie bardziej lub znacznie mniej dotkliwe. Właśnie dlatego w tego typu sprawach zawsze bierze się pod uwagę Twoje odczucia i uwzględnia wiele czynników, takich jak chociażby wiek czy rozległość cierpień.
- Choć zadośćuczynienia nie da się ściśle wyliczyć, to przydatne mogą okazać się takie dowody, jak m.in. dokumentacja medyczna lub opinia psychiatry czy psychologa.
- Zadośćuczynienie, tak samo jak odszkodowanie, możesz otrzymać z OC sprawcy. Jeśli ubezpieczyciel nie zgadza się z żądaną przez Ciebie kwotą, masz prawo odwołać się od jego decyzji, a jeśli i to nie poskutkuje – walczyć o swoje prawa w sądzie lub zawrzeć ugodę.
